UCZEŃ Z ZABURZENIAMI MOWY

Rozwój języka u dzieci rozpoczyna się bardzo wcześnie, bo już w okresie embrionalnym, kiedy to kształtuje się mózg, narząd słuchu i układ oddechowy.  Intensywny rozwój języka przypada na okres poniemowlęcy i wczesne dzieciństwo. W tym czasie dzieci uczą się poprawnie wymawiać wszystkie dźwięki, tworzą coraz bardziej poprawne gramatycznie zdania oraz rozwijają bogate słownictwo i rozumienie mowy. Nie zawsze jednak rozwój mowy dziecka przebiega prawidłowy. Do najczęstszych zaburzeń mowy u dzieci, z którymi mają do czynienia nauczyciele szkolni przedszkolni to afazja i jąkanie. 

 

Afazja dziecięca to zaburzenie językowe wynikające z niedorozwoju lub uszkodzenia określonych struktur mózgu. Należy zaznaczyć, że to zaburzenie językowe nie jest spowodowane upośledzeniem umysłowym, wadami wymowy czy fizycznym lub fizjologicznym uszkodzeniem słuchu. Dzieci z afazją albo w ogóle nie rozwijają języka, albo mają znaczne opóźnienie w rozwoju mowy niedostosowane do wieku. Dzieci z afazją ekspresyjną są w stanie zrozumieć komunikaty słowne, ale problemy z produkcją fonemów utrudniające tworzenie spontanicznych wypowiedzi. Ich mowa jest krótka, bardzo uboga i często zniekształcona na poziomie rozumienia. W przypadku afazji percepcyjnej dziecko ma problemy nie tylko z wyrażeniem myśli, ale także ze zrozumieniem komunikatów. Niestety, ten rodzaj afazji jest trudniejszy do rehabilitacji za pomocą terapii logopedycznej.

 

Jąkanie podobnie jaka afazja, jest zaburzeniem tempa i rytmu mowy. W przeciwieństwie do afazji, płynność ta wyraża się poprzez wolniejsze tempo mówienia, np. przeciąganie sylab, zbyt długie pauzy między słowami, wielokrotne powtarzanie tego samego słowa lub sylaby.

Zazwyczaj dziecko jest w pełni świadome, że jego mowa nie jest poprawna, ale traci kontrolę nad tym procesem. Uważa się, że jąkanie jest spowodowane nadmiernym skurczem mięśni artykulacyjnych i oddechowych, który może być wywołany urazem psychologicznym, stresem lub traumatycznym przeżyciem.

 

Problemy z komunikacją są głównym źródłem stresu dla dzieci i najczęściej negatywnie wpływają na ich zdolność do funkcjonowania w grupie rówieśniczej. Wszystkie trudności z mową u dzieci są ważnym problemem dla rozwoju młodego człowieka i nie należy ich ignorować. Oprócz regularnych wizyt w poradni logopedycznej ważne jest wsparcie nauczyciela w szkole i przedszkolu, który zadba o dobrostan dziecka w kłopocie i w miarę możliwości wzmocni proces rehabilitacji.